Bergwandelen: de belangrijkste aandachtspunten

Bergwandelen is een van de meest verrijkende activiteiten voor lichaam en geest, ook op latere leeftijd. De frisse berglucht, het ritme van de stappen en het uitzicht op glooiende hellingen of imposante bergtoppen geven een gevoel van vrijheid en voldoening. Tegelijkertijd is het belangrijk om bij bergwandelen rekening te houden met de specifieke behoeften en aandachtspunten die op latere leeftijd relevanter worden.

  1. Kies de juiste route
  2. Uitrusting: veiligheid van kop tot teen
  3. Luister naar je lichaam
  4. Veilig op pad
  5. Samen wandelen
  6. Laat je adviseren

1. Kies de juiste route: rustig beginnen is winst

De keuze van de juiste wandelroute is essentieel. Niet elke bergwandeling is geschikt voor iedereen. Het is verstandig om voorzichtig te beginnen met wandelroutes die niet te lang zijn en slechts een beperkt hoogteverschil hebben. Vanuit routes met een gematigde moeilijkheidsgraad kan je opbouwen naar moeilijkere routes en zorg je ervoor dat het wandelen een plezierige en veilige ervaring blijft. Smalle, gladde of rotsachtige paden kunnen uitdagend zijn wanneer balans of zicht niet meer optimaal zijn.

  • Leer kaartlezen of de GPS gebruiken zodat je nooit voor verrassingen komt te staan.
  • Vraag aan lokale bewoners of de toeristische dienst hoe de bergpaden erbij liggen.

Voorbereidingstip:
Oefen vooraf op bos- of heidepaden met lichte hoogteverschillen om je evenwicht én je vertrouwen op wisselende ondergrond te vergroten.

2. De juiste uitrusting: veiligheid van top tot teen

Daarnaast speelt een goede uitrusting een cruciale rol.

  • Stevige wandelschoenen met voldoende grip en ondersteuning voor de enkels zijn geen overbodige luxe, maar een noodzakelijkheid.
  • Ook wandelstokken zijn een waardevolle aanvulling: ze verbeteren het evenwicht en verlichten de belasting van knieën en heupen, vooral tijdens afdalingen.
  • Omdat het weer in de bergen snel kan omslaan, is het raadzaam om in laagjes te kleden en altijd een wind- of waterdichte jas bij de hand te hebben.
  • Zonnebescherming in de vorm van een hoed of pet, zonnebril en zonnecrème met een hoge beschermingsfactor zijn eveneens belangrijk, zelfs op bewolkte dagen.

Voorbereidingstip: Trek je wandelschoenen al wekelijks eens aan en loop korte tochten om je enkels en schoenen goed in te lopen.

Meer info over materiaalkeuze: Wandelvaria

3. Luisteren naar je lichaam: wandelen op jouw ritme

Luisteren naar het eigen lichaam is een onmisbare vaardigheid bij bergwandelen. Naarmate we ouder worden, verandert ons lichaam: spierkracht en evenwicht kunnen afnemen, en het herstel na inspanning duurt vaak iets langer. Regelmatig pauzeren, voldoende drinken en een rustig wandeltempo aanhouden zijn essentieel. Wandelen op grotere hoogten kan bovendien leiden tot hoogteziekte, met klachten als hoofdpijn of duizeligheid. Herken deze signalen tijdig en wees niet bang om terug te keren of het rustiger aan te doen.

Stijgen: efficiënt omhoog

  • Paslengte en ademhaling: Pas je paslengte en ademhaling aan het terrein aan. Bij steiler terrein maak je kortere en langzamere passen. Zorg ervoor dat je hele voet de grond raakt om belasting op de kuiten te voorkomen. Concentreer je op het pad voor je.

Dalen: veilig naar beneden

  • Korte passen en gebogen knieën: Bij het afdalen zijn korte passen met licht gebogen knieën minder belastend voor de gewrichten. Buig je bovenlichaam lichtjes naar voren om je zwaartepunt boven je voeten te houden.
  • Variatie in loopstijl: Afhankelijk van het terrein kun je afwisselen tussen afklimmen met je gezicht naar het dal, zijwaarts of met je rug naar het dal. Gebruik wandelstokken alleen als het terrein dat toelaat.

Voorbereidingstip: Thuisoefeningen kunnen helpen om je conditie, kracht, mobiliteit en stabiliteit te verbeteren, wat de kans op blessures verkleint.

4. Veilig op pad: wat je altijd bij je moet hebben

Een zorgvuldige voorbereiding kan veel ongemakken voorkomen. Controleer het weerbericht voor vertrek, laat iemand weten waar je heen gaat, en neem altijd een opgeladen telefoon, een kleine EHBO-set en eventueel een noodfluitje mee. Zo kun je met vertrouwen op pad.

Voorbereidingstip: Leg thuis een standaard ‘wandelkit’ klaar met EHBO, snacks, powerbank en fluitje, en train jezelf daarin om die kit systematisch in je rugzak te stoppen. De OKRA-SPORT+ EHBO-set kan je bestellen via TWEEDE GROEPSAANKOOP EHBO-SET

5. Samen wandelen: gezellig en veilig

Wandelen in gezelschap maakt de ervaring niet alleen aangenamer, maar ook veiliger. Mocht er iets gebeuren, dan is er altijd iemand om hulp te bieden of bij te springen.

Voorbereidingstip: Sluit je aan bij een lokale OKRA wandelgroep om samen onder begeleiding ervaring op te doen en gelijkgestemden te ontmoeten. https://www.eenlevenlangsporten.be/okra-in-je-buurt/?&types=34

6. Laat je adviseren: weet waar je staat

Wie twijfelt over zijn of haar conditie of evenwicht doet er goed aan om vooraf advies in te winnen bij een huisarts, sportarts of fysiotherapeut. Want niets staat het wandelplezier in de bergen in de weg wanneer je goed voorbereid bent.

 

De bergen wachten op je!

Dus trek je wandelschoenen aan, adem de frisse berglucht in en ontdek hoe heerlijk het is om actief te zijn in de natuur. De bergen wachten op je!

Bronnen:

NKBV (z.d.). Een leven lang naar de bergen. Geraadpleegd op 25 mei 2025 via https://nkbv.nl/sport/bergwandelen/fitenvitaal/