Eerste hulp bij fietsongevallen
30 januari 2024
Beter voorkomen dan genezen
Het dragen van een fietshelm en beschermende kleding, het naleven van verkeersregels en wat extra voorzichtigheid tijdens het fietsen zijn cruciaal om de kans op ongevallen te verminderen. Het is ook belangrijk om je fiets regelmatig te onderhouden en controleren.
Wat zijn de meest voorkomende fietsongevallen?
- Aanrijdingen door motorvoertuigen (auto, moto, …)
- Deurongevallen of een ongeval aan uit-/oprit (wanneer een automobilist of passagier onvoorzichtig een autodeur opent zonder te kijken of er een fietser aankomt)
- Valpartijen als gevolg van slechte wegomstandigheden (losliggende stenen, glad wegdek,..)
- Botsen met andere fietsers (door onoplettendheid, onvoorzichtig rijgedrag, drukke passages, …)
- Verkeerd inschatten van obstakels (stoepranden, paaltjes of verkeersdrempels)
- …
Welke letsels lopen fietsers het vaakst op bij een fietsongeval?
- Schaafwonden, oppervlakkige snijwonden en blauwe plekken
- Botbreuken (vb. polsbreuk)
- Hoofdletsels als hersenschuddingen, schedelbreuken, bloedingen
- Schouder- en armblessures: kneuzingen, verstuikingen, ontwrichtingen of breuken in de schouder, elleboog of sleutelbeen.
- Heup- en bekkenblessures door de impact van de val
- Knieblessures: letsels aan het kniegewricht (kruisbanden, kraakbeen, meniscus, …)
- Rugletsel door ongeluk met grote impact: schade aan de wervels, rugpijn of zelfs breuken
- Gezichtsletsels: Verwondingen aan de mond, tanden, lippen en neus
- …
Eerste hulp bij fietsongevallen verlenen in 10 stappen:
- Zorg voor je eigen veiligheid en die van omstaanders: Dit is altijd de eerste stap! Je wilt immers niet dat de situatie nog erger wordt. Stop op een veilige plaats en zorg ervoor dat je zelf geen gevaar loopt. Zet de weg af, doe een fluovestje aan en houd eventuele omstaanders op afstand. Is de gekwetste persoon aan het bloeden? Draag indien mogelijk handschoenen om jezelf te beschermen tegen mogelijke contact met bloed.
- Beoordeel de situatie: Beoordeel de ernst van het ongeval en de aard van de verwondingen. Blijf kalm en zorg ervoor dat je een duidelijk beeld hebt van wat er is gebeurd.
- Vitale functies: Controleer of het slachtoffer nog bij bewustzijn is en ademt.
- Bij bewustzijn? Stel het slachtoffer gerust: Praat rustig en stel het slachtoffer gerust. Laat hen weten dat je er bent om te helpen. Vraag wat er gebeurd is. Je kan hem/haar in een stabiele zijligging positioneren. Geen bewustzijn en ademhaling? Begin dan met reanimatie en vraag om de hulp van omstanders.
- Bel 112 als het nodig is of geef iemand deze opdracht: Als de situatie ernstig is en medische noodhulp noodzakelijk is, bel dan onmiddellijk het noodnummer om hulpdiensten te alarmeren. Geef de exacte locatie en beschrijf de aard van het letsel.
- Stelp bloedingen: Probeer een bloeding te stoppen door directe druk op de wond uit te oefenen met een schone doek of de hand van het slachtoffer. Om het bloeden te verminderen til je het gewonde lichaamsdeel best wat omhoog. Laat grote voorwerpen in de wond zitten.
- Stabiliseer mogelijk nek- en rugletsel: Heb je een vermoeden van een nek- of rugletsel? Probeer dan het slachtoffer niet te verplaatsen. Houd het hoofd en de nek stil door je handen aan weerszijden van het hoofd te plaatsen en directe beweging te voorkomen en wacht op de hulpdiensten. De fietshelm laat je best aan.
- Beoordeel andere verwondingen: Heeft het slachtoffer nog andere verwondingen zoals kneuzingen, breuken of brandwonden? Bied eerste hulp en verwijs door naar een dokter.
- Geef basisverzorging: Verleen basisverzorging zoals het reinigen van wonden met schoon water, het koelen met ijs, het bedekken van de wond met een steriel verband. Probeer beweging van gewonde ledematen te minimaliseren.
- Blijf bij het slachtoffer: Is professionele hulp onderweg? Blijf bij jouw slachtoffer en zorg voor rust.
Wat neem je best mee op fietstocht in jouw EHBO-kit?
- Een (drink)fles met proper water (om een wonde uit te spoelen)
- Een verband, pleisters, steriel kompres en tape
- Isolatiedeken (folie) om warm te blijven (onderkoeling) of bij oververhitting
- Wegwerphandschoenen (bij bloedingen)
- Een buff of driehoeksverband (handig tijdens het fietsen, maar ook bruikbaar als draagdoek bij breuken)
Extra:
- Een powerbank en een kabeltje om je GSM op te laden
- Een fluitje, fluohesje en fietslichtjes
- Niet verkleurend ontsmettingsmiddel
Handige apps voor op jouw smartphone:
- EHBO app van het Rode Kruis (overzicht van verschillende letsels en bijhorende EHBO stappen)
- 112 BE (bellen via de app geeft jouw exacte locatie weer)
- Reanim (geeft AED toestellen in de buurt weer)
